✍🏻 محمدرضا منجذب ✅ریسک پذیر در برابر ریسک گریز (مثال موردی: اقتصاد ایران)
🖍 در مفاهیم اقتصادی و مالی افراد از نظر طبیعت و رویکرد مسایل اقتصادی و مالی به سه دسته تقسیم میشوند: افراد ریسک پذیر، افراد ریسک متوسط (ریسک خنثی) و افراد ریسک گریز. بطور معمول افراد ریسک پذیر به دنبال سرمایه گذاری در داراییهایی هستند که بازدهی بیشتری دارد ولو اگر نوسان پذیری آن (در جهت کاهش و یا افزایش از میانگین بازدهی) بیشتر باشد. از طرف دیگر افراد ریسک گریز دنبال سرمایه گذاری در دارایی با ریسک یا نوسان پذیری پایین هستند ولو اگر بازدهی آن پایین تر باشد. گروه دوم (ریسک متوسط) بین ایندو قرار میگیرند.
🖍 در ایران به عنوان مثال بازدهی بلندمدت سرمایه گذاری روی زمین و مسکن یکسان است ولی نوسانات قیمت زمین حول میانگین بسیار بیشتر از نوسات قیمت مسکن حول میانگینش است. در اینصورت افراد ریسک پذیر اگر در زمان مناسب سرمایه گذاری خود را روی زمین انجام دهند (وقت مناسب برای خرید مشخص کنند و وقت مناسب برای فروش) احتمالا سوددهی و بازدهی بیشتری را کسب خواهند کرد همانطور که اگر وقت شناسی مناسبی نداشته باشند ضرر بیشتری خواهند کرد.
🖍 در خصوص مثالهای بعدی باید گفت بازدهی ارز از بازدهی طلا (سکه، طلای ساخته شده و طلای آب شده) در طول زمان از نوسان کمتری برخوردار است. چون نوسان طلا تابعی از قیمت جهانی طلا (به دلار) است و لذا هم با تغییر قیمت ارز تغییر میکند و هم با تغییر قیمت جهانی طلا. و لذا هر چند طلا دارای ریسک بیشتری است ولی اگر سرمایه گذار هوشمند عمل نماید بازدهی بیشتری کسب میکند.
🖍 بحث دیگری که به افراد ریسک پذیر و ریسک گریز ارتباط دارد درجه نقدپذیری دارایی است. درجه نقدپذیری (سرعت تبدیل شدن به پول نقد) ارز از سکه طلا بیشتر است و سکه طلا از طلای ساخته شده و طلا از سهام نقد پذیر تر است و الی آخر. بنابراین در اینگونه سرمایه گذارایها افراد ریسک پذیر و ریسک گریز این مفاهیم را هم مد نظر قرار میدهند.

جدول امتیازدهی بازارهای موازی در ایران: برای ملاحظه کلیک کنید

همانطور که در پست قبلی بیان شد، افراد بر مبنای ریسک پذیر بودن و یا ریسک گریز بودن میتوانند دارای های مختلفی را برای سرمایه گذاری مالی استفاده کنند. به عنوان مثال فرد ریسک پذیری که دنبال نقدپذیری و بازدهی بالا است بورس را انتخاب میکند. فردی که ریسک گریز است و به دنبال نقدپذیری و بازدهی بالا است مسکن را انتخاب میکند. فردی بسیار ریسک گریز پولش را در بانک میگذارد و الی آخر. اگر افراد صرفا به دنبال ریسک و بازدهی هستند با انتخاب ستون اول و میانگین دو ستون آخر میتوانند دست به انتخاب بزنند. اگر فردی به دنبال درجه نقدپذیری است صرفا به دو ستون اول نگاه میکند. در پست قبلی بیان انتخاب افراد برای زمان خرید و یا فروش باید هوشمندانه باشد. بعبارت دیگر یا فرد در بازارها خبره است و یا از افراد خبره و متخصص مشورت میگیرد.

ویژگی سرمایه‌گذاری‌های مرسوم توسط مردم:

✍🏻پویا ناظران

🔷زمین:
– استهلاک نداره.
– با تورم رشد می‌کنه.
– ارزش اون تا حدودی تابع سیاست‌های شهری‌ست (جواز، تراکم، خیابان‌کشی‌های آینده و …).
– ارزشش متاثر از رونق در بخش ساختمان‌سازیه.
– درآمدزایی از محل اجاره نداره.
– پیدا کردن مشتری خیلی زمان می‌بره.
– هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی داره.

🔷مسکن:
– استهلاک داره.
– با تورم رشد می‌کنه.
– هزینه انتقال سند و هزینه مالیاتی داره.
– با اجاره دادن، درآمدزایی دارد (می‌شه توش ساکن شد و پول اجاره نداد).
– پیدا کردن مشتری زمان‌بره.
– هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی داره.

🔷خودرو:
– خیلی استهلاک داره.
– با نرخ دلار رشد می‌کنه.
– ارزشش متاثر از سیاست‌های تعرفه‌ای دولته.
– عملا قابل اجاره دادن نیست (اگر هم برای مسافرکشی استفاده بشه، بخشی از درآمد حاصله سهم وقت راننده است. برخی مدل خودروها برای مسافرکشی مناسب نیستند. علاوه بر اون، مسافرکشی استهلاک خودرو رو بیش از پیش افزایش می‌ده. پس عملا بگیم قابل اجاره دادن نیست).
– پیدا کردن مشتری زمان‌بره. بسته به مدل ماشین، می‌تونه خیلی زمان‌بر باشه، یا زمان‌بری کمی داشته باشه.

🔷طلا:
– به نرخ دلار واکنش نشون می‌ده.
– به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌ده.
– استهلاک نداره.
– ریسک تقلب فروشنده در عیار و وزن هست.
– خیلی سریع قابل نقد کردنه.
– هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری چندانی نداره (هزینه قابل اغماضه).

🔷سکه:
– به نرخ دلار واکنش نشون می‌ده.
– به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌ده.
– استهلاک نداره.
– ریسک تقلب در عیار و وزن خیلی کمه.
– خیلی سریع قابل نقد کردنه.
– هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری نداره (قابل اغماض).

🔷سهام یک شرکت:
– متاثر از شرایط اقتصادی کشوره.
– متاثر از شرایط اقتصادی صنعت خاصی‌ست که شرکت در اون فعالیت می‌کنه.
– متاثر از کیفیت مدیریت شرکته.
– متاثر از تورمه.
– متاثر از کیفیت سیاستگذاری اقتصادی دولته؛ هم سیاست بودجه‌ای، هم سیاست پولی، هم بانکی، و هم ارزی.
– متاثر از سیاست‌ خارجیه (تحریم)
– خیلی سریع قابل نقد کردنه.
– هزینه کارگزاری و مالیات حین معامله به نسبت خونه کمه.
– برعکس موارد قبل، سرمایه در کنترل فیزیکی مالک نیست، بلکه مالک فقط یک برگه قرارداد در دست داره.

🔷صندوق سرمایه‌گذاری مشترک:
– تاثیر‌پذیری این نوع سرمایه‌گذاری از کیفیت مدیریت شرکت، یا وضعیت یک صنعت، کمتر از روش قبلیه. علت این تفاوت، تنوع سهام‌های درون پورتفولیوی صندوقه.
– فروش این سرمایه‌گذاری قدری بیش از روش قبلی زمان‌ می‌بره، اما عموما ظرف یک هفته میسره.

🔷سپرده مدت‌دار بانکی:
– سود ثابت از پیش تعیین شده که به جهش‌های تورمی و ارزی واکنشی نشون نمی‌ده.
– از همه موارد بالا، نسبت به تورم آسیب‌پذیرتره.
– نقد کردن پیش از موعد جریمه داره.
– ریسک عدم دریافت اصل و سود خیلی کمه.

✅لحاظ کردن این ویژگی‌ها، در طراحی یک استراتژی هج (hedge)،
به منظور حفظ سرمایه، مهمه.

ماخذ: @drmonjazeb