✍️ دکتر  محمدرضا منجذب

⭐️ علیرغم سابقه هفتاد ساله در برنامه و صد ساله در بودجه ریزی، این سابقه طولانی نتوانسته تاثیر مطلوبی را در اقتصاد داشته باشد. موارد زیر نشاندهنده نکته مزبور است و لازم است نگرشی اصولی بر بودجه ایجاد و اعمال گردد، تا از این بن بست عبور کنیم:

✅ اولین بودجه ایران کسری داشته است، همانطور که آخرین آن  دارای کسری است.
✅ بودجه های ایران تورم زا بوده و هستند.
✅ بودجه در ایران در مسیر توسعه  حرکت نکرده است. بودجه های سالانه هم در مسیر برنامه های پنج ساله نبوده است.
✅ بودجه انبساطی بوده، چه در حالت کسری بدون نفت، که برای جبران کسری فشار بر نقدینگی تحمیل شده است. و چه در حالت با درآمدهای نفتی که بطور جاه طلبانه خواسته ایم رشد بالایی داشته باشیم و بصورت اورلپ انبساطی عمل کرده ایم. این مورد را در قبل و بعد انقلاب تکرار کرده ایم.
✅ دولت خود را متولی یکه تاز اقتصاد در تمامی مشکلات و در فرایند رشد می داند، این خود بودجه را تورم زا تربیت کرده است.
✅ بودجه شرکت های دولتی از بودجه دولت بیشتر بوده،  و نظارت دقیقی بر آن نیست. عدم شفافیت در هزینه کرد وجود دارد.
✅ در گشایش های ارزی در بودجه، گرایش به واردات کالاهای مصرفی بوده، تا کالاهای واسطه ای و سرمایه ای، و فناوری و انتقال تکنولوژی مناسب برای فرایند توسعه اقتصادی.
✅ نهادهای عمومی شبه خصوصی، دارای درآمد و هزینه های بالایی هستند. اینها بودجه هیچ نظارتی منابع وسیعی از درآمدها و هزینه ها را در اختیار دارند و بنا به صلاحدید خود هزینه می کنند. این رویه در در چارچوب فرایند توسعه و نه در مسیر تعریف برنامه ها قدم بر می دارند.
✅ ساختار بودجه اشکالات اساسی دارد. در این خصوص به این موارد اشاره می شود: عدم تطابق بودجه مصوب با عملکرد، عدم شفافیت در هزینه کرد بودجه، عدم مدیریت بهینه دارایی ها و بدهی های دولت، نداشتن مبنای سیاستگذاری و استراتژیک برای بودجه، عدم تسلط مجلس بر بودجه ریز یعنی سازمان مدیریت که رییس آن از طرف رییس جمهور بدون دخالت مجلس تعیین می شود، مجری بودجه وزارت اقتصاد است و لذا بودجه ریز سازمانی دیگر و مجری آن وزارتخانه ای دیگر است و …
✅ سهم نفت در بودجه بالاست و سهم مالیات پایین، این موجب می شود که دولت پاسخگو و توسعه مدار نباشد ، ضمن اینکه درآمدهای مالیاتی پایدار هستند

 

🌐 کانال دکتر منجذب (http://t.me/drmonjazeb)