✳️ دکتر محمدرضا منجذب

🔻 انتظارات تورمی به معنای شکل‌گیری و پیش‌بینی جامعه از تورم در دوره آتی (مثلاً یک‌فصل یا یک سال آینده) است. مطالعات انجام‌شده در ایران حاکی از شکل‌گیری انتظارات به‌صورت تطبیقی (قوی‌تر) و عقلایی است. نمودار و جدول زیر (https://t.me/Economicspeech/4276)رابطه مثبت انتظارات تطبیقی تورم با تورم در ایران است. این نمودار و جدول بر مبنای نه دهه آمار موجود از تورم در ایران به روش کوانتایل در نرم‌افزار ایویوز طراحی‌شده است. نتایج مهم این تخمین به شرح زیر است:

🔻 اول، تأثیر انتظارات تورمی بر تورم مثبت است. به‌عبارت‌دیگر با افزایش انتظارات تورمی، در ایران تورم افزایش‌یافته است.

🔻 دوم، با افزایش ارقام تورم در ایران (از تک‌رقمی تا بالای پنجاه‌درصد)، تأثیرگذاری انتظارات تورمی بر تورم بیشتر شده است. بطوریکه در تورم تک‌رقمی (برخی سال‌های دهه چهل و نیز دو سه سال دیگر از در دهه‌های دیگر)، اگر انتظارات یک درصد افزایش می‌یافت موجب افزایش ۰/۴۶ درصدی در تورم شده است. لکن با افزایش سطح تورم طبق نمودار و جدول این ضریب تا ۱/۳۴ درصد تورم را افزایش می‌دهد.

🔻 سوم، تأثیر انتظارات بر تورم نامتقارن است. به‌عبارت‌دیگر هنگام افزایش انتظارات و نیز تورم، تأثیر افزاینده انتظارات بر تورم (با ضریبی) بیشتر است، ولی در کاهش تورم، تأثیر انتظارات بر تورم کمتر است. (اعداد جدول برای افزایش‌ها تخمین خورده است).

🔻 چهارم، چون تأثیر انتظارات تورمی بر تورم نسبتاً شدید و ملموس است، لازم است عوامل مؤثر بر انتظارات تورمی کالبدشکافی و شناسایی گردد. در این مسیر می‌توان با کنترل انتظارات تا حد زیادی به کنترل تورم دست‌یافت.

🔻 پنجم، سیاستهای کنترل انتظارات قیمتی هرچقدر بلندمدت تر باشد، تاثیری بلندمدت تر بر کنترل تورم خواهد داشت.